رئیس انجمن علمی غذا و تغذیه حامی سلامت ایران با بیان اینکه کمبود روی در بدن عوارض جدی را به دنبال دارد خاطرنشان کرد:« یکی از عوارض کمبود روی در بدن کاهش یا از دست دادن حس بویایی و چشایی است که این مسئله خصوصا در میان سالمندان از ...
رئیس انجمن علمی غذا و تغذیه حامی سلامت ایران با بیان اینکه کمبود روی در بدن عوارض جدی را به دنبال دارد خاطرنشان کرد:« یکی از عوارض کمبود روی در بدن کاهش یا از دست دادن حس بویایی و چشایی است که این مسئله خصوصا در میان سالمندان از اهمیت بیشتری برخوردار است چرا که احتمال مسمومیت های غذایی در اثر از کار افتادن این دو حس بیشتر است.»
دکتر ضیاءالدین مظهری در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز گفت:« کمبود روی برای اولین بار در پسران ایرانی و مصری که به کوتاهی قد و کوچکی غدد جنسی مبتلا شده بودند و به طور چشمگیری در مقابل انواع بیماری ها قدرت مقاومت از خود نشان نمی دادند پی برده شد.»
وی ادامه داد:« مشخص شده این ماده معدنی مهم نه تنها در عملکرد غده پروستات و رشد اندام های تناسلی تاثیرگذار می باشد بلکه در پیشگیری یا تقلیل ابتلا به آکنه، تنظیم فعالیت های غدد قدی، تقویت سیستم دفاعی بدن، سرعت بخشیدن به التیام زخم ها، حفاظت کبد در قبال آسیب های شیمیایی، شکل گیری استخوان ها، هدایت و فعال سازی بسیاری از آنزیم ها و هورمون ها در چرخه های زیست شیمیایی بدن مثل سنتز پروتئین و کلاژن تاثیرگذار است.»
وی با بیان اینکه عنصر روی نقش ثابت شده ای در قبال افزایش حساسیت بیشتر حس چشایی و بویایی دارد، خاطرنشان کرد:« سلامت حس چشایی و بویایی خصوصا در میانسالان و سالمندان از ارزش بالایی برخوردار است چرا که با حس چشایی و بویایی متوجه فساد مواد غذایی آن می شویم اما زمانی که این سیستم کنترل از کار افتد احتمال مسمومیت های غذایی بسیار افزون تر می شود.»
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی ادامه داد:« عنصر روی با شکل گیری استخوان ها هم در ارتباط است. همچنین یکی از کارهای مهم روی مشارکت در زنجیره سازنده انسولین است که هسته مرکزی را تشکیل می دهد، همچنین به عنوان فعال کننده آنزیم های ضد زنگ یا اکسیداسیون هم عمل می کند از جمله تاثیر آن سوپراکسید دیسموتاز(SOD) است که این عنصر با رادیکال های آزاد مبارزه کرده و از شکل گیری آنها و تهاجم به سایر ترکیبات بدن جلوگیری می نماید.»
دکتر مظهری افزود:« مصرف و جذب کافی روی برای حفظ غلظت مناسب ویتامین E خون لازم بوده و به افزایش جذب ویتامین A نیز کمک می کند.»
عوارض کمبود روی در بدن:
وی درباره عوارض کمبود روی در بدن گفت:« کمبود روی عوارض مختلفی را به دنبال دارد که یکی از آنها کاهش یا از دست دادن حس بویایی و چشایی است، همچنین ظهور خال های سفید بر روی ناخن ها و پوسته پوسته شدن ناخن ها، به تاخیر افتادن بلوغ جنسی، خستگی مفرط، اختلال در رشد قدی کودکان، طولانی شدن التیام زخم های بدن در کودکان و بزرگسالان، افزایش یافتن کلسترول خون، ناتوانی جنسی در مردان، عدم توان مقاومت در برابر بیماری های عفونی، افزایش احتمال نازایی، کاهش قدرت حافظه، زمینه سازی برای بروز اختلالات قند خون و بروز دیابت، سرماخوردگی های مکرر و آنفلوآنزا، به کمبود روی بدن نسبت داده شده است.»
منابع غذایی حاوی روی:
رئیس انجمن علمی غذا و تغذیه حامی سلامت ایران درباره منابع غذایی حاوی روی گفت:« مخمر آبجو، زرده تخم مرغ، ماهی مخصوصا ساردین، جلبک قهوه ای ، حبوبات، باقالای سبز، گوشت قرمز، گوشت پرندگان، سویا، تخمه کدو و آفتابگردان و غلات کامل ازجمله منابع غذایی حاوی روی است.»
منابع گیاهی حاوی روی:
وی ادامه داد:« فلفل قرمز تازه، یونجه، ریشه گیاه باباآدم، تخم رازیانه، گیاه رازک، خارشتر، گزنه، جعفری، میوه گل سرخ، مریم گلی و سیب زمینی شیرین نیز از منابع گیاهی حاوی روی است.»
عوامل کاهش دهنده روی بدن:
دکتر مظهری درباره عوامل کاهش دهنده روی بدن گفت:« بیماری های کلیوی و کبدی، دیابت، اسهال، تعریق زیاد، مصرف فیبر زیاد چه به صورت ترکیبات مواد غذایی و چه به صورت فیبرهایی که جهت کاهش اشتها و لاغری خورده می شود، نان های تخمیر نشده و نان هایی که در تهیه خمیر آن از جوش شیرین استفاه شده، از جمله عوامل کاهش دهنده روی بدن است.»
وی افزود:« مصرف همزمان مکمل روی و آهن به دلیل اینکه به طور متقابل از جذب یکدیگر ممانعت می کنند می تواند موجب کاهش جذب روی بدن شود از این جهت چون ما اغلب کمبود روی را با آهن در افراد خصوصا در میان کودکان و بانوان مشاهده می کنیم توصیه می کنیم زمان مصرف این دو مکمل را حداقل 4 تا 5 ساعت از هم فاصله دهند.»
زیاده روی در مصرف روی ممنوع!
وی درباره میزان مصرف مکمل روی با نظر پزشک گفت:« مقدار مصرف مکمل روی محدود است و میزان مصرف آن برای کودکان بین 5 تا 7 میلی گرم و برای بزرگسالان بین 8 تا 11 میلی گرم است.»
متخصص تغذیه و رژیم درمانی درباره عوارض مصرف بی رویه روی گفت:« همانطور که کمبود روی عوارض متعددی را در بدن ایجاد می کند مصرف زیاد آن نیز توصیه نمی شود. حتی گاهی ممکن است برخی افراد با مصرف محدود شده مکمل روی دچار دل بهم خوردگی و در برخی دیگر دچار حساسیت شوند. از این جهت بهتر است مکمل روی در بین غذا به همراه آب فراوان میل شود.»
غنی سازی مواد غذایی خوب یا بد؟
وی درباره غنی سازی مواد غذایی با روی گفت: «بنده اطلاعاتی در زمینه غنی سازی مواد غذایی ندارم و زمانی که افراد با کمبود روی مراجعه می کنند توصیه به مصرف کوتاه مدت مکمل روی می کنیم و بعد از کاهش اختلالات ناشی از کمبود روی در بدن فرد، ادامه مصرف روی را در فرد خصوصا در کودکان قطع می کنیم.»
دکتر مظهری ادامه داد:« در برخی از مناطق ایران مواد غذایی فاقد روی کافی است. غنی سازی مواد غذایی بهتر است در مورد آن دسته از مواد غذایی انجام شود که به اندازه کافی در برنامه غذایی روزانه افراد جای داشته و به اندازه مناسبی مصرف می شود به عنوان مثال زمانی که به دلیل کمبود ید، تصمیم غنی سازی مواد غذایی با ید گرفته شد، متوجه شدند بهترین ماده ای که می توانند ید را به آن اضافه کنند نمک طعام است چرا که مصرف آن دایمی و همیشگی بوده و مقدار آن در برنامه غذایی روزانه افراد کاملا محدود است.»
دکتر مظهری افزود:« بهتر است غنی سازی در مورد آن دسته از مواد غذایی صورت گیرد که به اندازه ای مصرف می شود که بتواند نیاز فرد به روی را پوشش دهد و از این نیاز فراتر نرود چرا که اشاره کردم مینرال ها و مواد معدنی در حدی که لازم است برای بدن سازنده هستند و بیش از آن ممکن است عوارضی را ایجاد کنند.»
دکتر مظهری با بیان اینکه هر قدمی که برای بهبود تغذیه مردم برداشته می شود قابل احترام است اما در این میان سوالاتی مطرح است، گفت:« اولین سوالی که در مورد غنی سازی کیک با روی مطرح است این است که کیک ها و شیرینی ها معمولا با روغن های حاوی اسیدهای چرب اشباع تولید می شود خصوصا اگر با روغن مارگارین به تولید برسد حاوی ترکیبات ترانس است که یکی از عوامل تخریب سیستم خونرسانی به بدن است لذا توصیه به مصرف موادی نمی کنیم که ممکن است عاملی برای انتقال انرژی بیشتری شود. آیا کیک غنی شده با روی نیز دارای چنین خصوصیاتی است؟»
وی ادامه داد:« مسئله دیگر این است غنی سازی کیک با روی قدم مثبتی است ما قرار است چه کسانی مصرف کننده این نوع کیک باشند؟ و اینکه آیا همه افراد کمبود روی دارند؟ »
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی در پایان گفت:« افرادی که کمبود روی دارند طبق تجربیات و بررسی های انجام شده افرادی هستند که از توان مالی و فرهنگی پایینی برخوردار هستند یعنی افراد کم درآمد جامعه اند لذا ممکن است قادر به تهیه این ماده غذایی نباشند و اغلب مشکلاتی که در جامعه ما از بعد بیماری های زودهنگام در دهه های پایین عمر بوجود می آید به دلیل صرفه جویی در هزینه های تغذیه و فدا کردن کیفیت تغذیه برای کمیت تغذیه است.»
خ شهید بهشتی خیابان اندیشه خیابان اندیشه یکم پلاک 37 واحد 13
